ABD Yüksek Mahkemesi, belediyelerin evsizlerin halka açık yerlerde uyumasını yasaklayabileceğini duyurdu. Bu yöndeki bir belediye kararının Anayasa'nın 8. maddesine aykırı olmadığı belirtildi.
ABD Yüksek Mahkemesi Cuma günü Kaliforniya temyiz mahkemesinin “barınma alanının yetersiz olduğu durumlarda bu tür kararların zalimce ve olağandışı cezalandırma anlamına geldiği” yönündeki kararını bozdu.
Yüksek Mahkeme'nin oy çokluğuyla aldığı kararda, sokakta uyumanın yasaklanmasının ABD Anayasası'nın 8. maddesini ihlal etmediği belirtildi.
8. maddede “zalim ve olağandışı cezaların” uygulanamayacağı belirtiliyor.
ABD'nin Batı Yakası'ndaki belediyeler, Anayasa'nın bu maddesi nedeniyle yasak getiremedikleri için sokakların yönetimini zorlaştırdığını öne sürüyor.
Evsizlerin savunucuları, uyuyacak bir yere ihtiyacı olan insanları cezalandırmanın, evsizliğin “suç işlemek” olarak algılanmasına yol açacağını söylüyor.
Demokrat Vali Gavin Newsom, ülkenin evsiz nüfusunun üçte birine ev sahipliği yapan Kaliforniya'da, kararın yerel yetkililere sokakları “güvensiz evsiz kamplarından” temizleme yetkisi verdiğini söyledi.
Newsom, “Bu karar, yerel yetkilileri yıllardır engelleyen hukuki belirsizlikleri ortadan kaldırıyor” dedi.
Çoğunluk görüşüne göre, Yüksek Mahkeme Yargıcı Neil Gorsuch belediyelerin kaygılarını kabul etti ve şöyle yazdı: “Karmaşık bir durum olan evsizliğin arkasında birçok neden var. Ayrıca gerekli politika müdahalelerinin yayınlanması için de birçok neden var”.
Gorsuch, sokaklarda uyumaktan başka seçeneği olmayan kişilerin, “kamp yasağını” ihlal ettikleri için cezalandırılmaları durumunda bunu “zorla” olarak değerlendirebileceklerini öne sürdü.
Öte yandan evsizlerin savunucuları, belediyelerin evsizlere ceza kesmesinin krizi daha da kötüleştireceğini savunuyor.
Şehirler, ABD 9. Bölge Temyiz Mahkemesi'nin kararıyla kampları düzenleyebilir, ancak insanların açık havada uyumasını tamamen engelleyemez.
Karara hayır oyu veren Yüksek Mahkeme Yargıcı Sonia Sotomayor şunları söyledi: “Uyku bir suç değil biyolojik bir gerekliliktir. Evsizlik birçok Amerikalı için bir gerçektir.” Dedi.
Yargıç Sotomayor, insanları evsizlik gibi kontrol edemeyecekleri bir şeyden dolayı cezalandırmanın zalimce ve olağandışı olduğunu söyledi ve Sekizinci Değişiklik argümanlarını çürütmenin tartışmayı sona erdirmeyeceği konusunda uyardı.
Demokrat Los Angeles Belediye Başkanı Karen Bass, çoğunluğun kararını eleştirerek, şehirlerin “bu sorunu önlemek için tutuklamaları kullanmaması veya yakın şehirlerdeki veya hapishanelerdeki evsizlik krizini görmezden gelmemesi” gerektiğini söyledi. Bass, bu sorunu gerçekten çözmenin tek yolunun insanları barınma ve hizmetlerle buluşturmak olduğunu söyledi.
Tartışma, ABD'nin Oregon eyaletindeki Grants Pass belediyesinin, çadırların halka açık parkları doldurmaya başlamasının ardından dışarıda uyuyan insanlara 295 dolar ceza uygulayan yerel düzenlemeleri kaldırmasıyla başladı.
Dokuz Batı eyaleti üzerinde yargı yetkisine sahip olan Dokuzuncu Daire Temyiz Mahkemesi, 2018'den beri yeterli barınak yatağı olmayan bölgelerdeki bu tür yasakların Sekizinci Değişikliği ihlal ettiğine karar verdi.
Grants Pass Belediye Başkanı Sara Bristol Associated Press'e, şehrin dışarıda uyumaya ceza veren yerel düzenlemeleri hemen uygulamaya başlamayacağını ve belediye meclisinin kararı gözden geçirip sonraki adımları belirlemesi gerektiğini söyledi.
Geçen yıl evsizlikte %12'lik rekor bir artışın yaşandığı Amerika Birleşik Devletleri'nde 650.000'den fazla kişinin evsiz olduğu tahmin ediliyor.
Evsizlerin Savunucuları; yaşlı yetişkinlerin, LGBTQ+ bireylerin ve beyaz olmayan insanların evsizlikten orantısız bir şekilde etkilendiğini belirtiyor.